Sözleşme hukuku, taraflar arasında yapılan anlaşmaların hukuki geçerliliğini ve tarafların bu anlaşmalardan doğan hak ve yükümlülüklerini düzenleyen bir hukuk dalıdır. Sözleşmeler, bireyler ve işletmeler arasındaki ticari ve sosyal ilişkilerin temelini oluşturur. Bu yazıda, sözleşme hukukunun temel prensipleri ve tarafların hakları üzerinde duracağız.

1. Sözleşmenin Tanımı ve Unsurları

Sözleşme, iki veya daha fazla taraf arasında yapılan ve hukuken bağlayıcı olan bir anlaşmadır. Geçerli bir sözleşmenin oluşabilmesi için bazı unsurların mevcut olması gerekir:

• Tarafların İradi Beyanı: Sözleşme, tarafların serbest iradeleriyle yapılmalıdır. Zorla veya tehdit altında yapılan sözleşmeler geçersiz sayılır.
• Konunun Hukuka Uygunluğu: Sözleşmenin konusu, hukuka aykırı olmamalıdır. Hukuka aykırı bir amaçla yapılan sözleşmeler geçersizdir.
• Tarafların Ehliyeti: Sözleşme yapacak tarafların hukuki ehliyete sahip olmaları gerekmektedir. Reşit olmayanlar veya akıl sağlığı yerinde olmayan kişiler geçerli bir sözleşme yapamaz.
• İrade ve Beyan Arasındaki Uyum: Sözleşme taraflarının beyanları ile iradeleri arasında uyum olmalıdır. Yanlış anlamalar veya beyanlar sözleşmenin geçersiz olmasına yol açabilir.

2. Sözleşmelerin Türleri

Sözleşmeler, çeşitli türlerde olabilir ve her türün kendine özgü kuralları vardır. En yaygın sözleşme türleri şunlardır:

• Satım Sözleşmeleri: Bir mal veya hizmetin alım satımına ilişkin yapılan sözleşmelerdir.
• Kira Sözleşmeleri: Bir malın belirli bir süre için kullanım hakkının kiracıya devredilmesini sağlayan sözleşmelerdir.
• Hizmet Sözleşmeleri: Bir kişinin, belirli bir iş veya hizmeti yerine getirmeyi taahhüt ettiği sözleşmelerdir.
• Borç Sözleşmeleri: Bir tarafın diğer tarafa belirli bir meblağ borç vermesi veya borçlanması durumunda yapılan sözleşmelerdir.

3. Sözleşmelerin Geçerliliği ve İhlal Durumları

Bir sözleşmenin geçerli olması, tarafların anlaşmaya vardığı şartların hukuki olarak bağlayıcı olmasını sağlar. Ancak, bazı durumlarda sözleşmenin geçersiz sayılmasına neden olabilecek durumlar ortaya çıkabilir:

• Hukuka Aykırılık: Sözleşmenin konusu hukuka aykırı ise, sözleşme geçersiz sayılır.
• Ehliyetsizlik: Taraflardan birinin hukuki ehliyeti yoksa, sözleşme geçersizdir.
• Yanıltma veya Hile: Sözleşme, taraflardan birinin hile veya yanıltması sonucu yapılmışsa geçersiz olabilir.

Sözleşme ihlali durumunda, mağdur taraf, hukuki yollara başvurarak zararının tazmin edilmesini talep edebilir